علت سمی بودن برنج کشت دوم

ممکن است در هنگام خرید برنج ایرانی، صحبت هایی از کشت اول، کشت دوم برنج یا چین دوم را به میان آید وقتی کشاورز یا فروشنده برنج به شما میگوید که برنج کشت دوم است از آن علت سمی بودن برنج کشت دوم را میپرسید یا توصیه هایی را نیز از فروشندگان برنج برای انتخاب برنج کشت اول بهتر است یا کشت دوم برنج میپرسید با ما در ادامه همراه باشید تا به پاسخ این سوالات برسیم.

در استان گیلان به برنج کشت دوم، برنج راتون یا راتن -رِتون و در مازندران به آن برنج دواره نوج یا دُنوج-دُنُج می گویند.کشت اول برنج در تمامی استان های شمالی از ماه فروردین آغاز شده و در نهایت در مرداد ماه برداشت می شود.کشت اول برنج به طور خلاصه شامل آماده سازی بذر، تهیه خزانه، آماده سازی زمین، پاشیدن بذر ها در خزانه، نشا،وجین، سم پاشی و در نهایت برداشت برنج آغاز می شود.چند سالی است که در استان مازندران علی الخصوص فریدونکنار و اطراف آن، کشاورزان پس از برداشت کشت اول به سرعت اقدام به آماده سازی زمین و نشا برای کشت دوم برنج می پردازند.

مراحل نگهداری برنج کشت دوم نیز مانند کشت اول می باشد و تفاوتی در نگهداری ندارند، برداشت برنج کشت دوم نیز در ماه آبان انجام می شود.نگهداری این برنج در ابتدا نیاز به آب زیادی دارد، زیرا که نشای آن در گرمای طاقت فرسای مرداد ماه انجام می شود و بخار سطحی آب در این زمان بسیار زیاد است. به همین علت تنها کشاورزانی به وسیله چاه در زمین های کشاورزی خود یا نزدیکی به رودخانه با آب دائمی مطمئن هستند اقدام به کشت دوم برنج می کنند.

کشت دوم برنج بر خلاف نظر بسیار کمی از افراد، از لحاظ پخت از عطر بهتری نسبت به کشت اول برخوردار است. استفاده از از آب باران پاییزی برای آبیاری و آفتاب ملایم آن به عقیده بسیاری طعم برنج کشت دوم را دو برابر می کند. همچنین به علت اینکه فاصله آخرین سم پاشی کشت دوم تا برداشت آن، زمان بیشتری نسبت به کشت اول دارد در نتیجه برنج سالم تری از این بابت خواهید داشت.نحوه عملکرد سم های آفت کش مانند سم کرم ساقه خوار به این صورت است که سم پس از مصرف، در بافت گیاه برنج نفوذ می کند و کرم های ساقه خوار پس از مصرف قسمت کمی از ساقه های برنج، از بین خواهند رفت و این سم پس از مدتی در بافت گیاه کم شده و در نهایت از بین می رود. طولانی بودن این زمان در کشت دوم ضمانت کننده سلامتی بیشتر برنج است.

برنج کشت دوم بیشتر در ناحیه شمالی کشور استان مازندران و شهر فریدونکنار انجام می شود و در استان های دیگر مانند استان گیلان شاهد کشت دوم برنج نخواهیم بود.در برنج کشت دوم معمولا از برنج های متفاوت تر از کشت اول پر محصول که نسبت به سرمای پاییزی نیز مقاوم تر است و عطر و بوی بهتری در مقایسه با سایر محصولات دارد، استفاده می شود. البته ناگفته نماند این موارد شامل حال همه زمین های کشاورزی نخواهد شد و بسیاری از کشاورزان نیز از برنج طارم محلی یا برنج هاشمی استفاده می کنند. برخلاف باور بسیاری از عموم باید گت که قیمت برنج کشت دوم ویژه در مقایسه با مدل های کشت اول مقداری گران تر است.

در این مقاله موارد زیر را میخوانید:

کشت دوم برنج چیست؟

بسیاری از کشاورزان برنج پس از برداشت کشت اول، زمین را به حال خود رها می کنند یا با ماشین آلات کشاورزی ساقه های باقیمانده رو به سمت بالا ی برنج را تا سطح زمین خم می کنند.اگر زمین کشاورزی آبیاری شود چه با آب چاه و چه با آب باران، ساقه های جدید از ریشه های برنج دوباره جوانه میزند و رشد می کند.در صورت نگهداری مناسب و استفاده از کود، می توان برنج بدست آمده از این روش را پرورش داد. بسیاری از کشاورزان برای افزایش محصول کشت دوم یا در اصطلاح دونوج از سم نیز استفاده می کنند. برنج حاصل از این روش نیز پخت بسیار خوبی دارد اما به کیفیت برنج کشت دوم نخواهد رسید. بطور کلی کیفیت برنج کشت دوم وابسته به نوع نگهداری آن دارد. در صورتی که هیچ نگهداری از برنج کشت دوم صورت نگیرد و به صورت دیمی رشد کند و محصول دهد کیفیت این برنج نیز طبیعتا پایین خواهد بود. به این نوع برنج در استان مازندران برنج جگل گفته می شود.

آیا برنج کشت دوم سلامتی انسان را به خطر می اندازد ؟

برنج کشت دوم از نظر بسیاری از افراد به علت مصرف آب زیاد به کشاورزان توصیه نمی شود. در صورتی که کشت دوم فقط و فقط در یک الی دو هفته ابتدایی به آب شاید نیاز داشته باشد و مابقی روند رشد خود را با آب باران تامین می کند که جزئیی از آب جاری به حساب می آید و مصرف آن تاثیری در کاهش سطح آب نخواهد داشت. از طرفی نیز مازندران جز استان های بسیار پر آب به حساب می آید و کشت این نوع برنج در سطح بسیار پایینی صورت می گیرد. رشد برنج کشت دوم بر اساس آب های زیر زمینی موجود در استان مازندران که زمانی، استفاده ای از آن نمیشد انجام می شود.بنابراین عدم کشت این برنج بر اساس نظر افراد که شامل کمبود آب است هیچگونه صحت و توجیحی نخواهد داشت.

در استان های گیلان چیزی در حدود ۲۱۵ هزار هکتار و مازندران حدود 210 هزار هکتار زمین کشت برنج وجود دارد که در استان گیلان به علت شرایط آب و هوایی کشت دوم صورت نمیگیرد اما در مازندران در سال های اخیر در حدود 40 هزار هکتار برنج کشت دوم انجام شد.بر اساس آمارها میزان مصرف سرانه برنج برای هر ایرانی بین 40 تا 50 کیلوگرم محاسبه شده است که به نظر می رسد مصرف سالیانه آن در کشور نزدیک 3 میلیون تن باشد؛ از این رو سالانه 3 میلیون تن برنج مورد نیاز کشور است. دل نگرانی هایی که در زمینه برنج کشت دوم نیز وجود دارد که لازم به بررسی است اینکه آیا مقدار سمی که برای دفع آفات در برنج کشت دوم بکار برده می شود مناسب و استاندارد است؟ آیا برنج کشت دوم سمی است؟

همه این سوال هایی است که هنوز جواب درستی برای آن ها پیدا نشده است. برنج کشت دوم در زمانی هم که مشکل کم آبی وجود نداشت باز مورد تایید نبود زیرا مشکلات خاصی را به دنبال دارد مانند دفع آفات و بیماری ها را به همراه داشت؛ به ویژه اینکه کرم ساقه خوار در مزارع صدمه وارد میکرده و نیاز به سم پاشی های مکرر داشته است اما حاصل و نتیجه ای به همراه نداشت.اگر در زمستان برنج کشت نشود و محصولات دیگری کاشته شود این یک نوع کنترلی برای آفات و بیماری ها است،این روش میزان آفات را به شدت کاهش می دهد. یعنی پیش از اینکه کشت دوم توسعه لازم بوده است در برخی از سال ها آفت کرم ساقه خوار کاملا مهار شده باشد و نیاز به سمپاسی نبوده باشد.کشت دوم برنج سبب شیوع بیماری و آفات به ویژه کرم ساقه خوار شده است که برای مهار آن مجبور به مصرف سموم بیشتری می شوند.همچنین با در نظر داشتن به کاهش بارندگی و کمبود منابع آبی حتی در ناحیه شمال کشور که منطقه ای پر باران و آب است،آمارها نشان می دهد 6 ماهه اول سال کشاورزی یعنی از ماه مهر تا ماه اسفند حدود 20تا ۱۵ درصد نسبت به سال قبل در شمال کشور کاهش بارندگی داشته ایم که البته ناگفته نماند.

علت سمی بودن برنج کشت دوم چیست ؟

گیاه برنج ویژگی ای دارد که اگر قبل از برداشت ، ساقه آن بر زمین بیفتد و بخوابد، هزینه و زحمت های برداشت را افزایش می دهد. یکی از علت های مهم افتادن یا خوابیدن برنج که در اصطلاح در استان مازندران به آن بینج می گویند، همان ضعیف بودن زمین کشاورزی و نیاز داشتن به خاک و کود شیمیایی است.در حال حاضر، تفاوت قیمت کودهای طبیعی و شیمیایی بسیار زیاد است. قیمت کودهای طبیعی که از فضله گوسفندی و گاوی است به علت عدم توجه به کاشت برنج اُرگانیک و عدم توجه قیمت بسیار بالایی را به خود اختصاص داده است.کشاورز هم نمی تواند این کودهای گران قیمت را خریداری کند و برنج ارگانیک از لحاظ کود کشت کند ؛ بنابراین راهی جز استفاده از کود شیمیایی و صنعتی که ارزان تر و قابل دسترس تر هستند نخواهد ماند.اما مقدار مصرف شده کود شیمیایی، به توانایی و قدرت زمین کشاورزی بستگی دارد؛ چرا که این زمین است که به کشاورز هشدار می دهدکه من ضعیف شده و دیگر توانایی نگهداری ساقه برنج را ندارد.اگر در هر کشت برنج در سال، نیاز به استفاده سم برای مقابله با آفت با گیاه برنج وجود داشته باشد و این سم ها از حد مجاز بالاتر بروند ، این سوال به ذهن راه می یابد که نکند مواد سمی به درون گیاه برنج نفوذ کرده باشد و آن را آلوده کرده باشد.

میزان آرسنیک موجود در برنج کشت دوم بسیار زیاد و متسفانه چند برابر اندازه مجاز خود بکار برده می شود است.
از اتفاقات شایع محصول کشت دوم برنج این است که در طولانی مدت، مصرف کننده را دچار مشکلات گوارشی و خطرات سرطانی می کند.
بیشترین سموم در کشت دوم برای مبارزه با کرم های ساقه خوار در برنج است . کرم ساقه خوار برنج در سه مرحله در مزارع کشاورزی برنج ظاهر می شود که بیشتر آن ها در اوایل مردادماه ظاهر می شوند که کشاورزان برای از بین بردن آن ها جهت انجام کشت دوم برنج ناچار اند از سموم بیشتری استفاده کنند.
سموم شیمیایی بکاربرده در داخل گیاه و یا محصول نفوذ کرده است که وابسته به دوره ماندگاری از یک تا چند هفته در بافت برنج ها ماندگاری دارند.

آرسنیک در برنج

علت سمی بودن برنج کشت دوم وجود سم آرسنیک است.آرسنیک به تنهایی در طبیعت وجود ندارد و کشاورزان به سم آرسنیک از جمله آرسنیک آلی و غیر آلی دسترسی دارند که آرسنیک های آلی در بافت گیاهان و جانوران موجود است. هر چه میزان آلودگی برنج در محیط اطراف بیشتر باشد دسترسی به آرسنیک نیز افزایش خواهد یافت. برنجی که همه افرا روزانه در وعده های خود قرار داده اند، اگر دارای سم آرسنیک است بدون شک این سم را از محیط اطراف خود گرفته است. در اکثر مواد غذایی می توان درصد بسیار کمی از این سم را شناسایی کرد ولی این سم زمانی نگران کننده خواهد بود که مقدار آن بیش از حد مجاز باشد در غیر این صورت باید اقدامات اساسی برای برطرف کردن آن انجام دهند. برنج این قابلیت را دارد که بیشتر از هر ماده ی غذایی دیگر سم آرسنیک را در خود ذخیره کند و این عامل باعث می شود نگرانی های افراد در زمینه این سم در برنج بیشتر باشد و متاسفانه همه ی افراد از این اتفاق ناخوشایند بر شدت و میزان نگرانی افراد می افزایند. علاوه بر برنج برخی از غذاهایی که با استفاده از برنج تهیه می شوند نیز ممکن است سم آرسنیک در آن وجود داشته باشد.

شیربرنج

سبوس برنج

غلات تشکیل شده از برنج

شیرینی برنجی

شهد برنج قهوه‌ایی

برنج قهوه ای

چگونه سم آرسنیک در برنج را کاهش دهیم ؟

علت سمی بودن برنج کشت دوم سم آرسنیک موجود در برنج است که این سم را نمی توانید با روش های ساده و در منزل کاهش دهیدو یا از بین ببرید ولی با یک راهکار بسیار ساده می توانید میزان آرسنیک را به طور قابل توجه ای کاهش دهید. شستشوی برنج با آب تمیز و بدون آرسنیک و همچنین پختن ان به طور چشمگیری تواند میزان این سم را در برنج کاهش دهد به گونه ای که در این روش 57% از سم آرسنیک در برنج از بین می رود. البته بیش از حد شستن آن نیز سبب می شود که بسیاری ز مود مغذی برنج نیز از بین رود.دقت داشته باشد اگر آبی که در آن برنج پخته می شود حاوی آلوده باشد تاثیر معکوسی به وجود خواهد آمد و بر میزان این سم در برنج افزوده خواهد شد متاسفانه برنج ماده ای است که می تواند به راحتی این سم را در خود ذخیره کند

راهکارهایی برای پیشگیری از سم آرسنیک در برنج

علت سمی بودن برنج کشت دوم برای اینکه بتوانید برنج را از سم آرسنیک پاک سازی کنید، حتما آن را با آب بیشتری بپزید. متاسفانه برنج قهوه ای در مقایسه با برنج سفید دارای میزان آرسنیک بیشتری است به همین علت است که برنج سفید می تواند مورد توجه بسیاری از افراد قرار گیرد.برنج های دانه بلند که در مناطق هیمالیا کشت می شوند از جمله برنج های هندوستان و پاکستان شمالی عموما میزان آرسنیک کمتری را دارند زیرا میزان سم آرسنیک در این مناطق کمتر است. برنج هایی که در فصل بهار و تابستان کشت می شود می تواند میزان آرسنیک بیشتری داشته باشد زیرا در این فصول از اب های آلوده برای آبیاری برنج بیشتر استفاده می شود و این عامل میزان سم را در برنج ارتقا می دهد. برنج غذای عمده ی بسیاری از افراد در سراسر جهان به ویژه در قاره ی آسیا است بنابراین سعی کنید از مواد غذایی متنوعی در رژیم غذایی خود استفاده کنید این امر سبب می شود سیستم ایمنی بدن شما ارتقا یافته و در برابر انواع سم ها مقاومت بالایی از خود نشان دهد.

برای خرید برنج طارم عطری محلی شمال از بازرگانی برنج حاج خلیل کافی است با شماره های زیر در تماس باشید :

با ما در تماس باشید .

۰۹۱۱۸۹۹۲۹۴۹

منبع : بازرگانی برنج حاج خلیل